Kształt jaja jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych w przyrodzie, dlatego trudno się dziwić, że od początku rozwoju cywilizacji, stanowi ogromną inspirację dla artystów i twórców. Z okazji przypadającego 14 października Dnia Jaja zapraszamy, na krótki przegląd sposobów, w jaki dawano wyraz tej inspiracji.
Według starożytnych Rzymian wszystko zaczynało się od jajka, co określali łacińskim zwrotem „ab ovo”. Z tego powodu daniem inicjującym każdą ucztę w Imperium Romanum było właśnie jajko. O tym, że wykluł się z niego świat, przekonani byli również dawni mieszkańcy Chin, Indii i Peru. Ten kształt od początku fascynował ludzi, dlatego zapraszamy na krótki przegląd najciekawszych efektów tych fascynacji.
W architekturze
Dla wielu architektów jajko stanowiło wzór kształtu idealnego, który zainspirował konstrukcje oparte na łuku – tak powszechne od samych początków budownictwa. Były one bardzo wytrzymałe, dlatego niektóre można podziwiać do dzisiaj np. te w starożytnych akweduktach.
Formę zbliżoną do jajka ma kopuła słynnej florenckiej katedry, którą zaprojektował Filippo Brunelleschi. Legenda głosi, że kiedy wygrał konkurs na stworzenie tej budowli i został poproszony o pokazanie projektu – wyciągnął jajko. Został więc wybrany na architekta świątyni, a kopuła o rozpiętości ponad 40 metrów jest podziwiana do dziś.
Współcześni architekci również inspirowali się owalnym kształtem, np. w hotelu La Grande Motte projektu Jeana Balladura tarasy wyglądają jak połówki jajek, a Teatr Narodowy w Pekinie, zaprojektowany przez Paula Andreu, przypomina przeszklone, futurystyczne jajko zanurzone w wodzie.
W sztuce
Jajko stanowiło również inspirację dla wielu artystów. Salvador Dalí był nim zafascynowany i pojawiało się na jego obrazach, w rzeźbach i na fotografiach. Nic zatem dziwnego, że muzeum artysty w hiszpańskim Figueres ma formę zamku ozdobionego jajami.
Ten charakterystyczny kształt występuje też w dziełach wielu rzeźbiarzy, np. Gavina Turka, Constantina Brâncuși, Jeefa Koonsa czy Magdaleny Abakanowicz. W ciekawy sposób wykorzystuje tę formę holenderski artysta Henk Hofstra umieszczając wielkie, interaktywne rzeźby sadzonych jajek na ulicach miast m.in. Holandii, Chile i Brazylii.
W designie
Kształt jaja pojawiał się też we wzornictwie przemysłowym. Najbardziej znane są „jajeczne” meble, a dokładniej fotele. W roku 1958 Arne Jacobsen, duński architekt i designer zaprojektował Egg Armchair dla hotelu Radisson w Kopenhadze. Mebel okazał się bardzo popularny i jest produkowany do dzisiaj. Nie inaczej było w przypadku krzesła jajecznego Ovalia (Ovalia Egg Chair), także duńskiego projektanta Henrika Thor-Larsena, które powstało w 1968 roku. Oba fotele zdobyły ogromną sławę wśród miłośników designu oraz użytkowników i stały się symbolami nowoczesności.
W jubilerstwie
O tym, że jajko może być także przedmiotem jubilerskim, cały świat przekonał Peter Carl Fabergé. Był on nadwornym złotnikiem rosyjskich carów i do tworzenia swoich słynnych jajek wykorzystywał złoto, srebro, kość słoniową i masę perłową. Wykańczał je klejnotami i kolorową emalią, a wewnątrz umieszczał małe rzeźby (np. karety czy carskie pałace). Jajka Fabergé były luksusowym prezentem na Wielkanoc. Pierwsze powstało w 1884 roku jako prezent od Aleksandra III dla żony. Do wybuchu rewolucji powstały 54 jajka. Jedno z nich w 2002 roku zostało sprzedane na aukcji za 9,6 mln dolarów.
Fermy Drobiu Jokiel to rodzinna polska firma od ponad 30 lat zajmująca się profesjonalną produkcją jaj konsumpcyjnych, mająca swoją siedzibę we Wroniawach koło Wolsztyna w woj. wielkopolskim. Jakość jaj z Ferm Drobiu Jokiel jest zagwarantowana przez kompleksową kontrolę na wszystkich etapach produkcji. Cały proces od początku do końca przebiega wewnątrz firmy, począwszy od wyhodowania kur niosek, przez produkcję jaj, do ich pakowania i dystrybucji. Na Fermach Drobiu Jokiel każdego dnia 190 tys. kur znosi ponad 170 tys. jaj. Nioski karmione są pełnowartościowymi ziarnami zbóż i piją wodę z czystego, lokalnego ujęcia. Producent działa zgodnie ze standardami GMP (Good Manufacturing Practice). www.fdjokiel.pl