- Wartość zatrzymanych podrobionych towarów wzrosła w Polsce ponad trzykrotnie w 2021 r. w porównaniu z 2020. Gwałtownie rośnie liczba podrabianych gier, zabawek i sprzętu sportowego oraz artykułów spożywczych.
- Poprawa zwalczania procederu podróbkowego może nastąpić dzięki wprowadzeniu nowych narzędzi prawnych i usprawnieniu funkcjonowania organów ścigania poprzez specjalizację, lepsze przeszkolenie oraz stworzenie odpowiednich wytycznych dla funkcjonariuszy.
- W zwalczanie towarów podrobionych aktywnie włączają się platformy e-commerce.
26 kwietnia 2022 r. – Obrót podrabianymi towarami kosztuje polską gospodarkę miliardy złotych rocznie, a wprowadzenie na rynek sfałszowanych leków, żywności czy zabawek stanowi poważne ryzyko dla zdrowia. By ograniczyć ten proceder, Polska powinna jak najszybciej wprowadzić odpowiednie zmiany w prawie oraz wysunąć na pierwszy plan walkę z podróbkami, a także wzmocnić współpracę pomiędzy podmiotami sektora prywatnego i publicznego, wynika z raportu przygotowanego przez kancelarię DLA Piper i Amazon.
Jak wynika z raportu „Jak skuteczniej walczyć z procederem podróbkowym?” polskie służby celne zatrzymały w ubiegłym roku 2,5 mln sztuk sfałszowanych towarów o łącznej wartości 203 mln zł. Był to ponad trzykrotny wzrost wartości wobec 60 mln zł odnotowanych w 2020 r. i to w sytuacji, gdy ilość zatrzymanych towarów była na zbliżonym poziomie (2,4 mln sztuk), a łączna liczba interwencji spadła do 777 z 851 rok wcześniej.
– Handel towarami podrobionymi to zjawisko, na którym tracimy wszyscy – producenci towarów oryginalnych pozbawieni zysku, władze publiczne tracące wpływy podatkowe, a także konsumenci narażeni na zakup towarów o niskiej jakości, często o szkodliwym wpływie na zdrowie – mówi mecenas Ewa Kurowska-Tober, kierująca praktyką własności intelektualnej i nowych technologii w DLA Piper Poland.
Według ostatnich szacunków Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej w sektorach, w których towary nieoryginalne powodują największe ryzyko dla zdrowia kupujących, takich jak kosmetyki i środki higieniczne, farmaceutyki, wina i napoje spirytusowe oraz zabawki i gry, łączna utrata dochodów ze sprzedaży w Polsce wynosi rocznie 4,5 mld zł, a w całej Unii Europejskiej ok. 80,8 mld zł.
Ponieważ obrót towarami podrobionymi nie ustaje, autorzy raportu rekomendują wprowadzenie zmian w przepisach. Proponują rozszerzenie prawnokarnej ochrony wzorów przemysłowych, rozszerzenie zastosowania uproszczonej procedury niszczenia podróbek do towarów wykrywanych na rynku krajowym, czy wprowadzenie odpowiedzialności karnej z tytułu nieumyślnego dokonywania obrotu towarami oznaczonymi podrobionym znakiem towarowym.
Jednak same zmiany w prawie nie wystarczą. Przestępcy produkujący i rozprowadzający sfałszowane towary są zdeterminowani, żeby te artykuły weszły do obrotu i wymyślają coraz to nowe szlaki przemytu czy sposoby wprowadzania ich na rynek, np. osobno transportując towary i metki. Wykrycie takich artykułów wymaga bardzo dużej sprawności i czujności służb oraz nieustającego podnoszenia kwalifikacji celników i policjantów.
– W naszej ocenie funkcjonariusze organów celnych oraz policji powinni odbywać regularne szkolenia w zakresie rozpoznawania i zatrzymywania podróbek, a także z zakresu naruszeń praw własności intelektualnej. Potrzebne są także większe zasoby finansowe oraz wyższa priorytetyzacja ścigania przestępstw przeciwko własności intelektualnej – mówi Alicja Wolny, Senior Associate w praktyce własności intelektualnej i nowych technologii w DLA Piper Poland.
Od kilku lat odzież, zegarki, biżuteria i galanteria, kosmetyki, papierosy, a także gry, sprzęt sportowy i zabawki dominują wśród towarów zatrzymywanych przez polskich celników pod względem wartości. Jak pokazuje raport, w minionym roku gwałtownie wzrosła ilość zatrzymanych towarów z ostatniej kategorii. Służby zatrzymały ponad 260 tys. sztuk gier, zabawek i sprzętu sportowego o wartości ponad 118 mln zł wobec niecałych 68 tys. sztuk o wartości 3 mln zł w 2020 r. Drugą grupą towarów, która zanotowała znaczący wzrost, są artykuły spożywcze – ponad 777 tys. sztuk wobec 16,5 tys. w 2020 r.
Nieoryginalne towary oferowane polskim konsumentom wytwarzane są głównie w Chinach. Towary podrobione na rodzimy rynek trafiają najczęściej drogą lądową za pośrednictwem kolei oraz transportu drogowego.
Rosnącym wyzwaniem jest zwalczanie handlu podrobionymi towarami w Internecie. Coraz częściej w walkę angażują się same firmy, w szczególności operatorzy platform e-commerce. Wiele z nich, w tym lider rynku Amazon, wdrożyło już programy ułatwiające ochronę praw własności intelektualnej.
– E-commerce jest dla fałszerzy kolejną opcją rozprowadzania produktów. W Amazon mamy tego świadomość i podejmujemy wiele działań, aby nasz sklep był bezpiecznym miejscem do robienia zakupów i prowadzenia biznesu, i stąd nasze zaangażowanie w walkę z handlem podróbkami. Nie tolerujemy podróbek – mówi Cezary Sowiński, Public Policy Manager w Amazon.
Amazon prowadzi program Brand Registry, który umożliwia właścicielom praw zgłaszanie naruszenia przysługujących im praw. Kolejnym narzędziem jest Project Zero, służący do samodzielnego usuwania podróbek z handlu na platformie Amazon.
– Realizujemy wielotorową strategię ochrony naszego sklepu przed oszustami oferującymi podrabiane towary. Z jednej strony są to inwestycje w zaawansowane technologicznie narzędzia i zabezpieczenia, które proaktywnie wyszukują i usuwają treści mogące łamać prawa własności intelektualnej lub wprowadzać w błąd, a z drugiej strony aktywne zaangażowanie w walkę z podrabianymi, nielegalnymi, czy też niebezpiecznymi towarami tak we współpracy z właścicielami praw, jak i administracją publiczną – dodaje Sowiński.
O DLA Piper
DLA Piper jest globalną firmą prawniczą wspierającą klientów w ponad 40 krajach w Europie, na Bliskim Wschodzie,
w regionie Azji i Pacyfiku oraz w obu Amerykach, co umożliwia jej zaspokajanie potrzeb prawnych klientów na całym świecie.
W Polsce zespół DLA Piper liczy ponad 100 prawników. Warszawskie biuro Kancelarii rekomendują międzynarodowe rankingi Chambers and Partners, IFLR1000, a także The Legal 500 EMEA, który wyróżnia DLA Piper we wszystkich 21 kategoriach dla Polski, z czego 19 przypada na Tier 1 i Tier 2. Więcej informacji na temat biura i zakresu świadczonych usług można znaleźć na stronie: www.dlapiper.com.