Professional Rental Sector (PRS) jest obecnie doskonałym rozwiązaniem dla inwestorów z rynku nieruchomości, pozwalającym rozwijać swoją ofertę na rynku deweloperskim w czasie, gdy rynek kredytów hipotecznych skurczył się wg niektórych analiz w ostatnich miesiącach nawet o 70%. Z tego powodu wielu z nich zdecydowało się budować obiekty, które pozostawiają we własnym portfelu nieruchomości i czerpać zyski z najmu długoterminowego. Jednym z ciekawszych wariantów rynku PRS są co-livingi.
Sytuacja rynkowa wymusiła przyspieszenie rozwoju segmentu profesjonalnego najmu długoterminowego. Jeszcze kilka lat temu większość transakcji najmu w Polsce koncentrowała się w obszarze mieszkań wynajmowanych od osób fizycznych, co wiązało się z brakiem standaryzacji jego warunków i nieprzewidywalnością ostatecznych kosztów. Ograniczenie dostępności kredytów hipotecznych spowodowało wzrost zainteresowania najmem lokali od profesjonalnie działających podmiotów, gwarantujących stabilność umowy, wysoki standard i dużą elastyczność w konstrukcji umowy, pozwalającej dopasować wynajmowany lokal do zmieniającej się sytuacji rodzinnej najemców.
W efekcie, ilość inwestycji w tym segmencie rośnie, dlatego można spodziewać się zaostrzenia się konkurencji pomiędzy inwestorami. Jednym z rozwiązań pozwalających przyciągać klientów ofertą, a nie obniżką ceny są co-livingi – osiedla złożone z domów lub apartamentów skupionych w rękach jednego operatora, których oferta rozbudowywana jest o dodatkowe usługi kierowane do określonych segmentów rynku.
Co-living – definicja
Termin coliving jest stosunkowo nowy i określa nowy koncept planowania mieszkań, który w ostatnich latach zyskuje sporą popularność. Jest to forma wynajmu w pełni wyposażonych mieszkań wraz z dostępem do rozległych przestrzeni wspólnych, których funkcja ma na celu stworzenie społeczności wśród mieszkańców. Co-livingiem można nazwać pewną liczbę mieszkań z większymi współdzielonymi częściami zlokalizowanymi w obrębie jednej inwestycji. Przestrzenie wspólne są tak zaaranżowane i wyposażone, aby w pełni realizować swoją funkcję – wypoczynku, wspólnego spędzania czasu i integracji oraz animowania społeczności. Ponadto w strukturze co-living powinny pojawić się usługi dodatkowe np. sprzątanie pobytowe, pomoc techniczna czy recepcja.
Prywatne akademiki
Ciekawym segmentem rynku profesjonalnego najmu jest równie dynamicznie rozwijający się sektor prywatnych akademików, który opiera się na bardzo zbliżonych założeniach. Studenci zmuszeni do poszukiwania lokali na własną rękę oczekują stabilnych zasad najmu, wysokiego standardu i nierzadko – usług dodatkowych. Ta rosnąca potrzeba standaryzacji w naturalny sposób zaowocowała dynamicznym rozwojem tego sektora.
Na międzynarodowym rynku prywatnych akademików doskonale odnajduje się podkrakowska spółka DMDmodular, która w swoim portfolio ma już ukończone budynki prywatnych akademików w Europie, w Szwajcarii, Szkocji i Danii, a w przygotowaniu są kolejne obiekty w kolejnych europejskich stolicach i dużych miastach. Budownictwo modułowe, w którym firma się specjalizuje zdaje się być doskonałą odpowiedzią na tak radykalną zmianę na rynku nieruchomości. Wielu inwestorów zawiesiło realizację swoich wcześniejszych planów, poszukując ciekawych rozwiązań pozwalających z jednej strony na kontynuowanie ich działalności i zagospodarowanie potencjału ekip budowlanych, a z drugiej osiąganie przychodów w możliwy w obecnych realiach sposób. Problem jednak polega na tym, że inwestycje obecnie rozpoczynane w tradycyjnej technologii będą mogły być oddane do użytku najszybciej za 2,5-3 lata. Budownictwo modułowe pozwala skrócić ten czas nawet o połowę, co dla inwestorów oznacza również znacznie szybszą możliwość czerpania przychodów z najmu niż w przypadku zastosowania tradycyjnej technologii budowlanej.
Koncentracja na zastosowaniu rozwiązań, w tym technologii, bardziej efektywnych pod względem czasu jak i kosztu realizacji inwestycji stało się motywem przewodnim poszukiwań wielu inwestorów, szczególnie tych, doświadczonych okresem pandemii, kiedy rynek stracił sporo czasu – mówi Ewelina Woźniak-Szpakiewicz, prezes zarządu DMDmodular. Stosowane przez nas rozwiązania pozwalają oddać do użytku obiekty w pełni wykończone i wyposażone nawet w 3 miesiące, w zależności od skali przedsięwzięcia. W tej technologii mogą powstać wielokondygnacyjne apartamentowce lub akademiki z ofertą usług dodatkowych typowych dla co-livingów, a także osady wolnostojących domów na obrzeżach miast lub na malowniczych terenach z dala od wielkomiejskiego zgiełku, w sąsiedztwie których inwestor zapewni obiekty usług wspólnych.
Na polskim rynku prekursorem tego segmentu jest gdańska spółka Silver Rock, która już 3 lata temu oddała do użytku prywatny akademik Collegia, przyjmującym pod swój dach polskich, ale też zagranicznych studentów Politechniki Gdańskiej i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, których do Collegii przyciągają m.in liczne usługi dodatkowe.
Odczytywane z rynku sygnały wskazały potrzebę zapewnienia młodym ludziom prywatnej przestrzeni mieszkalnej w komfortowo wyposażonych pokojach oraz stworzenia wspólnych przestrzeni, służących do integracji podczas spędzania wolnego czasu, w czasie wspólnej nauki czy podczas rozwijania pasji – mówi Karol Wojtas, członek zarządu Silver Rock. W naszym obiekcie oferujemy profesjonalną salę fitness, salę muzyczną wyposażoną w instrumenty oraz duży, ogólnodostępny foodcourt, w którym oprócz funkcji podstawowej można organizować różnorodne eventy. Całość została zaprojektowana tak, aby zapewnić mieszkańcom prywatność w pokojach i zaspokoić potrzeby integracyjne w przestrzeniach wspólnych. Dużą popularnością cieszą się tzw. playroomy, w których są ogólnodostępne konsole do gier, kanapy i stoły do ping ponad i piłkarzyki.
Młodzi rodzice
Odmiennym wariantem colivingu są obiekty przeznaczone dla młodych rodziców. Colivingi skierowane do tej grupy zapewniają przede wszystkim opiekę nad dziećmi. Takie rozwiązanie umożliwia wszystkim rodzicom mieszkającym kompleksie dzielenie się jej kosztami: w specjalnie zaaranżowanych salach zabaw czy klubach opieki opiekunki zajmują się kilkorgiem dzieci. Jest to więc rozwiązanie łączące w sobie opiekę domową i kameralne przedszkole, pozwalające dzieciom na integrację z rówieśnikami w pobliżu domu.
Oczywiście zakres tej opieki uzależniony jest od wielkości danego obiektu i co za tym idzie – ilości przestrzeni do tego przeznaczonych. Dodatkowo, rozwiązanie to całkowicie eliminuje konieczność dowożenia dzieci do żłobków czy przedszkoli, co pozwala zaoszczędzić sporo czasu i pieniędzy, szczególnie w czasie, gdy rodzice wykonują pracę z domu i nie odwożą już dzieci do przedszkola w drodze do pracy. Dzieci mają opiekę zapewnioną na miejscu, w przestrzeniach które znają, a rodzice mogą liczyć na znacznie niższe koszty i wyższy komfort. Równocześnie dla inwestora jest to nie tylko okazja do wyróżnienia się na rynku, ale także szansa na dodatkowy przychód wynikający z zapewnienia klientom rozszerzonej oferty usług.
Singlem być
Kolejnym segmentem rynku PRS są obiekty przeznaczone dla singli. Jest to oferta skierowana dla młodych ludzi, dla których życie w otoczeniu dzieci jest znacznie mniej komfortowe niż w otoczeniu rówieśników i osób, wśród których mogą rozwijać swoje pasje. Budynki przygotowane dla tej grupy docelowej mogą obejmować np. różnego rodzaju kluby hobbystyczne, muzyczne czy sportowe dostosowane do specyficznych potrzeb tej grupy i służące integracji lokalnej społeczności.
Również w tym wypadku, dobrą inspiracją mogą być rozwiązania przyjęte w gdańskiej Collegii, co również ma znaczenie, gdyż znaczną częścią rynku najmu długoterminowego są studenci, dla których akademiki są już niedostępne, a sytuacja na rynku powoduje, że na własne M będą mogli sobie pozwolić dopiero za kilka lat. Szukają więc oferty, która zapewni im swobodę, którą znają z akademików oraz społeczność, z którą na co dzień będą mogli spędzać czas w swoim miejscu zamieszkania. Dla operatorów co-livingów przyjęte w Colegii rozwiązania stanowią gotowy zestaw usług przyciągających młodych ludzi.
PRS dla seniorów
Dla opieki nad seniorami ciekawym rozwiązaniem mogą być np. osady domów jednorodzinnych zlokalizowane z dala od centrów miast, gdzie dostępna jest również pełna infrastruktura towarzysząca, przygotowana w osobnych, przeznaczonych do tego budynkach. Pozwala to zapewnić intymny charakter życia w podmiejskich willach, przy jednoczesnym zapewnieniu profesjonalnej opieki na terenie kompleksu.
Co-livingi dla przedstawicieli srebrnego pokolenia od lat działają w zachodniej Europie, a oferowana w nich oferta najmu apartamentów lub domów uzupełniona jest o stały dostęp do opieki medycznej (pielęgniarek, fizjoterapeutów, rehabilitantów) oraz osób specjalizujących się w aktywizacji i animacji ich czasu wolnego czy też pomocy przy bieżących codziennych sprawach jak np. zakupy. Na rozwiązanie to często decydują się również dzieci seniorów, chcąc zapewnić im profesjonalną opiekę poza domami spokojnej starości. Jeden z najpopularniejszych tego typu obiektów w Polsce zlokalizowany jest pod Poznaniem, a stale rosnące zapotrzebowanie sprawia, że już w najbliższych latach powstanie ich zdecydowanie więcej.
Co-livingi okiem ekspertów
Rynek profesjonalnego najmu rozwija się w Polsce wyjątkowo dynamicznie – mówi Justyna Rachuba, managerka aparthoteli INA Management. Wpływa na to ma coraz większa świadomość najemców i potrzeba życia w komfortowych warunkach w oparciu o przejrzyste i stabilne umowy. Z drugiej strony nabywcy apartamentów poszukują również komfortowych dla siebie rozwiązań wymagających od nich minimalnego zaangażowania i stałych przychodów. Inwestycja w co-livingi może być doskonałym rozwiązaniem dla właścicieli apartamentów w jednym budynku, którzy zdecydują się na oddanie ich w zarządzanie jednemu operatorowi, ale także dla inwestorów budujących z myślą o rozwoju własnych projektów z obszaru pasywnego dochodu. Nasze doświadczenie pokazuje, że ciekawie zaprezentowana oferta dodatkowych rozwiązań, które czekają na najemców stanowi najczęściej ten decydujący argument. Młodzi ludzie, otrzymujący gotowe rozwiązania w obiekcie, seniorzy, dla których przygotowano profesjonalną opiekę i rodziny z dziećmi, którzy kosztami opieki mogą się podzielić z innymi rodzicami będą stanowić rosnącą grupę klientów, dla których obiekty pozbawione tych funkcji po prostu nie będą atrakcyjne.