Producenci żywności muszą korzystać z nowoczesnych technologii, aby konfigurować swoje systemy zgodnie z wymaganiami klientów opartych na różnorodności produktów i optymalnej dostępności oraz wydajności systemów. Technologiczne innowacje zapewniają zrównoważone, czyli przejrzyste i krótsze procesy produkcyjne, a monitorowanie roślin i zwierząt pozwala uniknąć strat oraz braków w jakości produktów, co finalnie daje niższe koszty i większe oszczędności.
Współczesne rolnictwo, a co za tym idzie przemysł spożywczy, stawia czoła wielu wyzwaniom, przede wszystkim trudnym do opanowania i zmiennym warunkom klimatycznym, które coraz częściej mają negatywny wpływ na plony, hodowlę czy chów. Fundamentalne znaczenie mają więc możliwie najefektywniejsze zbiory, przy jak najniższym marnotrawstwie plonów. Następujące po zbiorach przetwarzanie i sortowanie produktów w równym stopniu determinuje jakość i trwałość tego, co ostatecznie trafia na sklepowe półki.
Na przestrzeni ostatnich lat między innymi produkcja żywności płynnej i napojów stała się znacznie bardziej zróżnicowana. Zwiększone wymagania konsumentów dotyczące różnorodności, funkcjonalności, niezmienności i jakości determinują procesy produkcyjne wśród producentów żywności. To wymaga większej elastyczności, ale zwiększa ryzyko awarii i groźby przestojów. Tylko dane charakterystyczne dla branży piwowarskiej pokazują, że błędy w produkcji mogą być kosztowne. Straty wynikające z marnowania wody i nieefektywności produkcji na świecie to nawet 8,3 mld euro rocznie, czyli 5 procent całkowitej produkcji.
Mobilna automatyzacja
Eksperci mówią wprost – przejście ze słonecznych pól uprawnych do perfekcyjnie oświetlonych hal w ramach nowoczesnych fabryk rolniczych to przyszłość przemysłu spożywczego, która już teraz staje się teraźniejszością. Żywność można produkować w każdym miejscu bez gleby uprawnej, a zbiory są możliwe przez cały rok.
– Ultranowoczesna technologia, dostępna już także w naszym kraju, na wielu polach potrafi optymalizować polski przemysł spożywczy. Racjonalizacja i automatyzacja rolnictwa, od zautomatyzowanych stajni, przez nowoczesne maszyny rolnicze, po fabryki uprawne, jest powszechna. Procesy rolnicze czy hodowlane można usprawniać na wielu płaszczyznach za pomocą szerokiej palety innowacyjnych rozwiązań – mówi Jacek Łobodziec, Inżynier ds. Aplikacji / Branża Spożywcza w firmie ifm electronic, będącej liderem na rynku rozwiązań w zakresie automatyki dedykowanych dla przemysłu spożywczego.
Wzorem może być między innymi asortyment technologii automatyzacji maszyn mobilnych, który obejmuje czujniki, sterowniki, kamery 3D i wyświetlacze. Z kolei niezwykle precyzyjne czujniki mierzą poziomy, temperatury i wilgotność w silosach i magazynach czy natężenie przepływu w rurociągach.
Digitalizacja infrastruktury
Przykładem dla polskich plantatorów mogą być zdigitalizowane szklarnie przyszłości, gdzie nowoczesne, coraz bardziej pionowe hale, wyposażone w odpowiednią technologię czujników są zdolne do przechwycenia wszystkich danych cyfrowych na poziomie IT i za pośrednictwem ultraczułych sensorów gwarantują maksymalną wydajność.
– Konwencjonalna infrastruktura, w której każdy czujnik jest bezpośrednio podłączony do systemu sterowania, zwiększa czas i wydatki finansowe na instalację, konserwację i wymianę czujników. Dzięki kompleksowej ofercie czujników IO-Link, komponentów i zaawansowanego, przyjaznego dla użytkownika oprogramowania, możliwe jest projektowanie nawet najbardziej wszechstronnej infrastruktury monitorowania. Późniejsze skalowanie lub modyfikacja infrastruktury, a także niezbędne dostosowania parametrów czujników da się wdrożyć w bardzo krótkim czasie, dzięki strukturze IO-Link i oprogramowaniu, takiemu jak moneo – wymienia Jacek Łobodziec.
Pełnymi garściami w przemyśle spożywczym można też czerpać w chowie zwierząt opartym na technologii pozyskiwania danych. A przecież efektywne wykorzystanie paszy, analiza porównawcza danych o zwierzętach czy liczenie sztuk, na przykład podczas transportu, to tylko niektóre z zadań, z którymi rolnik musi się na co dzień zmierzyć.
Zrównoważone pozycjonowanie
Trend ukierunkowany na odpowiedzialne, przyjazne dla środowiska rolnictwo umożliwia również hodowcom zwierząt pozycjonowanie się na bardziej zrównoważonej pozycji, na przykład poprzez przetwarzanie odchodów na nawóz lub nawet biogaz. Im bardziej przejrzyste są dane na temat każdego zwierzęcia, tym efektywniej i bardziej opłacalnie hodowca będzie w stanie zarządzać swoim stadem. Równocześnie produkcja nawozu z gnojowicy może być monitorowana przez urządzenia do automatyzacji. W przetwarzaniu biogazu i gnojowicy czujniki do wykrywania natężenia przepływu, ciśnienia i temperatury zapewnią maksymalizację odzysku energii i minimalizację emisji CO2.
Wśród innowacyjnych komponentów są też rozwiązania z zastosowaniem kamer, które obsługują w pełni automatyczne wykrywanie zwierząt i delikatny proces dojenia. Czujniki temperatury zapewniają idealny, przyjazny dla zwierząt klimat. Zapotrzebowanie na paszę również można kontrolować za pomocą technologii automatyki, by potrzeby zwierząt były zaspokajane w sposób optymalny.
– Te innowacyjne rozwiązania w zakresie automatyki umożliwiają sprostanie nowym wymaganiom w zakresie produkcji żywności i dotrzymanie kroku konkurentom pod względem technologii. Poprawa dostępności, efektywności i jakość systemu przy wykorzystaniu czujników poziomu będzie skutkować monitorowaniem zbiorników z dużą precyzją w czasie rzeczywistym i całkowitym uniknięciem strat produkcyjnych – uzupełnia Jacek Łobodziec.
Efektywny monitoring
To jednak nie wszystko, bo za sprawą nowoczesnych technologii we współczesnym przemyśle spożywczym można oszczędzać energię w procesie mycia i poprawiać jakość produktu, dzięki rozwiązaniom dotyczącym przewodności w zbiornikach i pojemnikach. W procesie CIP za sprawą IO-Link jest możliwe ograniczanie marnowania wody, środków chemicznych i energii. Niezawodne rozwiązania poprawiają wydajność i efektywność produkcji. Wykrywanie przesunięcia faz ciekłych zapewnia odprowadzenie płynu czyszczącego i ogranicza straty produktu oraz wody płuczącej podczas zmiany produktu.
– Najdokładniejszy i bezstratny sygnał dzięki komunikacji cyfrowej dla pomiarów temperatury i przewodności oraz stosunek ceny do wydajności pozwala na wprowadzenie dodatkowych punktów pomiarowych i łatwą regulację procesu z wykorzystaniem dodatkowych danych. Dzięki zdalnemu monitorowaniu identyfikacja usterki czy awarii w procesie lub czujniku jest widoczna przed wystąpieniem problemu – wskazuje Jacek Łobodziec.
Na kosztach produkcji można zaś dodatkowo zaoszczędzić, zwiększając dostępność i jakość, dzięki rozwiązaniom termicznym z technologią kontroli kalibracji. System dryftu odniesienia eliminuje ryzyko utraty jakości produktu spowodowane niedokładnym pomiarem temperatury procesu pomiędzy cyklami kalibracji. Zintegrowana technologia kontroli kalibracji umożliwia zaś monitoring dokładności działania czujnika w czasie rzeczywistym.