Z ostatniego raportu Najwyższej Izby Kontroli dotyczącego układu przesyłowego ścieków do warszawskiej oczyszczalni „Czajka” wynika, że główną przyczyną głośnej awarii były zmiany wykonawcze względem projektu budowlanego.
Kontrolerzy NIK ocenili w raporcie, że zamiany wykonawcze, które przyczyniły się do awarii polegały m.in. na zmianie sposobu i miejsca połączenia rur stalowych z rurami GRP, zastosowanie pianobetonu oraz wykonanie żelbetowej płyty dociążającej wylanej na folii kubełkowej.
To już drugi raport, który potwierdził, że przyczyna awarii „Czajki” leżała po stronie nieprawidłowego wykonania infrastruktury, nie zaś w jakości, czy rodzaju użytych rur. Poprzednia analiza, wykonana w styczniu 2022 r. przez zespół ekspertów z Politechniki Krakowskiej na zlecenie Prezydenta Warszawy wskazała jako powód nieodpowiedni drenaż tunelu pod Wisłą.
W raporcie NIK napisano, że „konsorcjum projektowe przedstawiło również materiały, na podstawie których dokonano wyboru w szczególności tabelę w której zestawiono właściwości rur z różnych materiałów: PEHD, kamionkowych, GRP, betonowych, z żeliwa sferoidalnego oraz ze stali zwykłej. Porównano w niej parametry… w wielu kategoriach. W każdej kategorii materiałom punktację, która po zsumowaniu wskazała, jako najkorzystniejsze rury GRP”.
– Od samego początku byliśmy pewni naszych rozwiązań, czyli bardzo wysokiej jakości naszych ciśnieniowych rur GRP. Rury Amiblu posiadają paramenty wytrzymałościowe wyższe niż zakładała specyfikacja zamówienia. Potwierdziły to badania parametrów technicznych rur dostarczonych dla tego projektu, które były prowadzone przez nasz dział kontroli i jakości – mówi Mariusz Grelewicz, prezes Amiblu Poland i dyrektor zarządzający regionu East & North America. – Produkujemy systemy wodno-kanalizacyjne m.in. dla Rzymu, Paryża, Monachium, Berlina, Dubaju, czy Los Angeles. Nasze rury są w stanie funkcjonować 150 lat, ale nawet najtrwalszy materiał może ulec awarii, gdy jest nieprawidłowo zamontowany – dodaje.
W raporcie przywoływane są narady projektowe z 2006 roku, podczas których w skali porównawczej z innymi rurami, te z GRP wypadły najkorzystniej pod kątem wytrzymałości i pracy ciśnieniowej. Niemniej jednak, według biegłych NIK, zmiana sposobu połączenia rur oraz niezgodna ze sztuką instalacja przyczyniły się do wystąpienia niekorzystnych sił oddziałujących na materiał GRP.
Biegli powołani przez NIK ocenili także, że w wykonanych po pierwszej awarii badań wytrzymałościowych rur z GRP wydobytych z tunelu pod Wisła wynika, iż właściwości rur w żaden sposób nie odbiegały od deklarowanych parametrów. Nie wykazano również, że materiał GRP mógłby być nieszczelny.
– To już drugi raport, który potwierdza, że wybór rur GRP był prawidłowy, natomiast problem leżał w zmianach wykonawczych. Opinie biegłych jednoznacznie oczyszczają nas z niesprawiedliwych osądów, które pojawiały się tuż po awarii. Na funkcjonowanie infrastruktury tej wielkości składa się bardzo wiele elementów, do których należą przede wszystkim materiały wykorzystane do budowy, projekt, sposób i jakość montażu, eksploatacja oraz wiele innych. Cały czas testujemy i kontrolujemy jakość naszych produktów, dlatego byliśmy spokojni także o wyniki tego raportu. Bazujemy na wiedzy zdobytej podczas systematycznych wizyt podczas budowy i udziału w testach ciśnieniowych gotowych rurociągów. Chcemy zapewnić, że przejrzystość działań ma dla nas ogromne znaczenie. Jesteśmy pewni jakości naszych rur GRP i gotowi do rzeczowych rozmów na temat naszych produktów z każdym, w tym z ekspertami, którzy są tym tematem zainteresowani – wyjaśnia Mariusz Maniara, prokurent Amiblu Poland zarządzający sprzedażą na terenie Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi, Ukrain i Rosji.
Link do raportu NIK:
https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/awarie-ukladu-przesylowego-sciekow-do-osk-czajka.html