#GetScreenedEU: Znajdź chwilę dla swojego zdrowia
Komisja Europejska, Ministerstwo Zdrowia i Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie będą w tym roku wspólnie propagować wiedzę na temat roli i zalet badań przesiewowych w kierunku raka. Organizowana wspólnie akcja informacyjna #GetScreenedEU ma za zadanie przybliżyć mieszkańcom Polski – przede wszystkim kobietom – problematykę badań przesiewowych i zachęcić do aktywnego dbania o zdrowie.
Z danych Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że w ostatnich latach w Polsce rejestrowano rocznie około 180 tys. nowych przypadków nowotworów. Wśród Polek najczęściej diagnozuje się raka piersi, który stanowi 24% wszystkich zachorowań. Wczesne rozpoznanie nowotworu wciąż jest istotnym wyzwaniem, ponieważ liczba osób korzystających w Polsce z programów badań przesiewowych jest niższa od średniej europejskiej. Nie inaczej jest w przypadku raka szyjki macicy. W 2022 roku zapadalność na ten rodzaj nowotworu w Polsce (11 przypadków na 100 tys. kobiet) przekraczała średnią w Europie o ponad 10% (9 na 100 tys.). Udział kobiet kwalifikujących się do narodowego programu badań przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy w badaniach tego rodzaju jest najniższy w całej Unii Europejskiej.
Unia Europejska dąży do tego, by do końca 2025 roku 90% populacji kwalifikującej się do badań przesiewowych w kierunku raka piersi i raka szyjki macicy uzyskało dostęp do tego rodzaju badań. Choć osiągnięcie tego celu może się obecnie wydawać mało realne w przypadku Polski, nadeszła pora na wspólne zintensyfikowane działanie.
Projekt #GetScreenedEU ma zachęcać do dbania o własne zdrowie i wykonywania profilaktycznych badań onkologicznych. W Polsce kampania jest skierowana głównie do kobiet w wieku od 40 do 60 lat, które z różnych powodów – takich jak dochody, poziom wykształcenia czy miejsce zamieszkania – rzadziej korzystają z badań przesiewowych.
Jak podkreśla Minister Zdrowia Izabela Leszczyna: Onkologia pozostaje w centrum naszych działań. Przez całą prezydencję Polski w Radzie Europejskiej profilaktyka raka była jednym z naszych priorytetów – zarówno na szczeblu lokalnym, jak i globalnym. Naszym celem jest kontynuowanie wspólnych działań wraz z naszymi następcami. Bardzo cenimy możliwość współpracy z Komisją Europejską przy projekcie #GetScreenedEU, który został taże wsparty przez ekspertów z Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Z dumą informuję również, że jako Ministerstwo nie ustajemy w działaniach i aktywnie stawiamy czoła wyzwaniom związanym z uczestnictwem uprawnionych osób w badaniach przesiewowych. Ministerstwo Zdrowia w maju wprowadziło nowy program profilaktycznej opieki zdrowotnej pod nazwą „Moje Zdrowie”. Inicjatywa ta koncentruje się na szeroko zakrojonych badaniach przesiewowych populacji, realizowanych przez podstawowe ośrodki opieki zdrowotnej. Po otrzymaniu wyników wszyscy uczestnicy programu otrzymają indywidualny plan zdrowotny. W praktyce oznacza to, że każda kobieta i każdy mężczyzna dostanie odpowiednie wskazówki, w tym informacje na temat zdrowego stylu życia oraz spersonalizowany harmonogram badań przesiewowych. Jestem głęboko przekonana, że program „Moje Zdrowie”, w połączeniu z inicjatywą #GetScreenedEU, zwiększy szanse na zachęcenie społeczeństwa do podejmowania proaktywnych działań na rzecz własnego zdrowia.
W ocenie prof. Beaty Jagielskiej, dyrektor Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie: Wczesne rozpoznanie raka ratuje życie – to nie tylko hasło, ale niepodważalny fakt, który codziennie potwierdzają historie naszych pacjentów. Program #GetScreenedEU to szansa, by przełożyć tę wiedzę na konkretne działania i skutecznie chronić zdrowie Europejczyków, w tym Polek i Polaków. Dzięki ścisłej współpracy Narodowego Instytutu Onkologii z Komisją Europejską i silnemu wsparciu Ministerstwa Zdrowia możemy skuteczniej promować profilaktykę, zwiększać dostęp do badań przesiewowych i uświadamiać społeczeństwu, że wczesne wykrycie raka to w większości przypadków pełna szansa na wyleczenie. Profilaktyka to nasza najskuteczniejsza broń w walce z rakiem i wspólna odpowiedzialność za zdrowie przyszłych pokoleń.
Zdaniem Katarzyny Smyk, dyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce: Poprzez europejski plan walki z rakiem Unia Europejska chce zmienić oblicze tej choroby w Europie. Działamy zdecydowanie na rzecz profilaktyki, wczesnego rozpoznawania, leczenia i opieki, a także poprawy jakości życia po rozpoznaniu choroby. Wsparcie działań państw członkowskich na rzecz równego dostępu do badań przesiewowych ma kluczowe znaczenie dla ochrony zdrowia i ratowania życia.
Jak wziąć udział w kampanii
- Odwiedź stronę kampanii #GetScreenedEU (Kampania na rzecz badań przesiewowych – europa.eu) i dowiedz się, jak Unia Europejska działa na rzecz walki z rakiem oraz jak wyglądają badania przesiewowe w Twoim kraju.
- Włącz się w promocję kampanii: używaj hasztagów #GetScreenedEU i #EUCancerPlan oraz korzystaj z naszego zestawu materiałów promocyjnych.
- Wypatruj plakatów kampanii, które w nadchodzących tygodniach pojawią się w kluczowych lokalizacjach.
- Zwróć uwagę na spot kampanii w telewizji, mediach społecznościowych i serwisie YouTube.
- Śledź influencerów uczestniczących w akcji badań przesiewowych.
- Wysłuchaj naszej reklamy na antenie Radia Plus, Audytorium 17, Programu 1 i 2 Polskiego Radia oraz Polskiego Radia 24.
- Bądź na bieżąco – obserwuj ogólnoeuropejską kampanię na Facebooku i YouTube.
NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE: WCZESNE ROZPOZNANIE RAKA RATUJE ŻYCIE
- W 2020 roku nowotwór zdiagnozowano u ok. 2,7 mln mieszkańców UE, a w wyniku choroby zmarło ponad 1,3 mln osób.
- Badania przesiewowe umożliwiają wczesne rozpoznanie, co zwiększa szanse na skuteczne leczenie, ratuje życie, a także poprawia jego jakość.
- Raka łatwiej leczyć, jeśli zostanie rozpoznany na wczesnym etapie. Badania przesiewowe to zazwyczaj proste, rutynowe testy, które zajmują tylko kilka minut.
Rak piersi w Polsce
- W 2022 roku rak piersi stanowił 12,5% wszystkich nowo rozpoznanych nowotworów w UE i 26% wszystkich rozpoznań u kobiet To główna przyczyna zgonów wśród kobiet chorych na nowotwór w Europie, w Polsce jest nią rak płuca (18%).
- W 2022 roku jedynie 37% Polek kwalifikujących się do mammografii przystąpiło do takiego badania – to mniej niż średnia europejska, która wynosi 49,4% (dla 25 krajów objętych badaniem).
- W 2022 roku rak piersi odpowiadał za 26% wszystkich nowych przypadków nowotworów stwierdzonych u kobiet w Polsce. W 2022 roku stanowił przyczynę aż 15% wszystkich zgonów z powodu nowotworów wśród kobiet.
- Wskaźnik przeżycia w przypadku wczesnego rozpoznania raka piersi przekracza 90% (dane WHO).
Jak wykonać badania w Polsce
- W Polsce bezpłatne badania mammograficzne mogą wykonać wszystkie kobiety w wieku od 45 do 74 lat.
- Nie jest wymagane skierowanie – wystarczy udać się do placówki wykonującej badania lub skorzystać z mammobusu, który dociera nawet do najbardziej odległych zakątków kraju.
- Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie: https://www.gov.pl/web/zdrowie/program-profilaktyki-raka-piersi-mammografia-
Rak szyjki macicy w Polsce
- Rak szyjki macicy to ósmy najczęściej występujący nowotwór u kobiet w Polsce – stanowi ponad 2,5% wszystkich nowotworów u kobiet. Każdego roku diagnozowany jest u prawie 2200 kobiet, z których niemal 1400 umiera.
- W 2023 roku w badaniach przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy realizowanych w ramach powszechnych programów wzięło udział zaledwie 11% kobiet kwalifikujących się do takich badań.
Jak wykonać badania w Polsce
- W Polsce funkcjonuje narodowy program profilaktyki raka szyjki macicy, który raz na trzy lata oferuje bezpłatne badanie cytologiczne kobietom w wieku od 25 do 64 lat.
- Udział w programie nie wymaga skierowania – wystarczy skontaktować z placówką, która realizuje etap podstawowy programu profilaktyki raka szyjki macicy lub zapytać swojego ginekologa lub położną.
- Więcej informacji można znaleźć na stronie: https://pacjent.gov.pl/program-profilaktyczny/profilaktyka-raka-szyjki-macicy
Działania UE w walce z rakiem
- W ramach europejskiego planu walki z rakiem Unia Europejska działa na rzecz profilaktyki, wczesnego rozpoznawania, leczenia, opieki oraz jakości życia po rozpoznaniu nowotworu.
- Plan obejmuje m.in. wsparcie działań państw członkowskich na rzecz równego dostępu do badań przesiewowych. Unia Europejska dąży do tego, aby do 2025 roku 90% populacji UE kwalifikującej się do badań przesiewowych w kierunku raka piersi, raka szyjki macicy oraz raka jelita grubego uzyskało dostęp do takich badań.
- Unia Europejska zaktualizowała niedawno zalecenia i wytyczne dotyczące rutynowych badań przesiewowych w kierunku określonych schorzeń, tak aby objęły więcej osób i rodzajów nowotworów.
- W ramach europejskiego planu walki z rakiem Komisja Europejska prowadzi działania dotyczące każdego etapu choroby nowotworowej – od profilaktyki i wczesnego rozpoznania po leczenie i poprawę jakości życia pacjentów w całej Unii Europejskiej.
Źródło: Komisja Europejska
_____________________________________________________________________
O Komisji Europejskiej:
Komisja Europejska to organ wykonawczy Unii Europejskiej odpowiedzialny za bieżącą politykę Unii, nadzorujący prace wszystkich jej agencji i zarządzający jej funduszami. Komisja posiada wyłączną inicjatywę legislacyjną w zakresie prawa unijnego oraz jest uprawniona do wydawania rozporządzeń wykonawczych.