Dlaczego profilaktyka nowotworowa jest szczególnie ważna w „męskich” branżach?

Rak prostaty jest wciąż najczęściej diagnozowanym nowotworem wśród mężczyzn – ok. 20 tys. przypadków rocznie (krajowy Rejestr Nowotworów).
Mimo licznych akcji edukacyjnych świadomość zdrowotna mężczyzn jest bardzo niska. Tylko 13% mężczyzn wykonuje raz w roku badanie PSA, wynika z danych SALTUS Ubezpieczenia.
89% pracowników w sektorze budowlanym stanowią mężczyźni, wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego.
Grupowe ubezpieczenia zdrowotne ułatwiają szybki dostęp do badań i konsultacji lekarskich, również z zakresu profilaktyki onkologicznej, bez długich kolejek w publicznej służbie zdrowia.

Mimo licznych akcji edukacyjnych, świadomość mężczyzn na temat ich zdrowia i ryzyka onkologicznego pozostaje niska, co widać w ich podejściu do profilaktyki nowotworowej. Nie motywują ich także pogarszające się statystyki. Co roku ok. 20 tys. panów otrzymuje złą wiadomość od onkologa na temat swojej prostaty, a nieco ponad tysiąc wychodzi od lekarza z diagnozą raka jąder, wynika z analizy danych z ostatnich trzech lat opublikowanych w Krajowym Rejestrze Nowotworów. Często diagnozy te są postawione zbyt późno, co znacznie pogarsza rokowania.

– W branżach z dużą przewagą mężczyzn wśród zatrudnionych, temat zdrowia i badań profilaktycznych powinien być promowany z jeszcze większą intensywnością. Przykładem jest sektor budowlany, gdzie, według danych GUS z maja 2025 r., 89% zatrudnionych stanowią mężczyźni. Podstawowe testy, jak analiza poziomu PSA, to proste badanie krwi, które można wykonać bez specjalnego przygotowania. Mimo to, z naszych statystyk wynika, że jedynie 13% ubezpieczonych u nas panów po 40-tce wykonało to badanie w ostatnim roku. Profilaktyka nowotworowa powinna być podstawą corocznych badań mężczyzn w grupie ryzyka – mówi Monika Witkowska, Zastępca Dyrektora ds. Rozwoju Ubezpieczeń Zdrowotnych i Pracowniczych w SALTUS Ubezpieczenia

Dlaczego mężczyźni unikają badań?

Dane SALTUS Ubezpieczenia pokazują, że panowie w średnim wieku korzystają ze świadczeń medycznych dwa razy rzadziej niż kobiety (36% vs 64%). Wolą interwencyjne wizyty u internisty, ortopedy czy dermatologa, niż profilaktykę. Badanie PSA jest wykonywane 8 razy rzadziej niż np. TSH (badanie hormonów tarczycy). Powód? Zazwyczaj niechęć do badań, ale także strach przed diagnozą czy przekonanie, że „to nie dla mnie, bo nic mi nie jest”. Tymczasem nowotwory często nie dają objawów we wczesnych stadiach.

Jakie badania powinien wykonywać mężczyzna po 40. roku życia?

Mężczyźni w tym wieku powinni wykonać co najmniej kilka podstawowych badań, zaczynając od sprawdzenia poziomu PSA. Ponadto regularnie powinni badać ciśnienie tętnicze, wykonywać EKG, a także kontrolować poziom cholesterolu i glukozy. To niezbędne minimum, żeby problem nie zaskoczył zaawansowanym stadium rozwoju.

– Jedną z barier, która zniechęca mężczyzn do regularnych, nawet corocznych badań, są długie terminy oczekiwania na badania w ramach publicznego systemu ochrony zdrowia. Osoby korzystające z opieki prywatnej mają ułatwiony dostęp do badań, ale nawet mimo to trudno namówić mężczyzn na kontrolę stanu zdrowia. Dlatego listopad jest dobrym momentem, aby przypomnieć, że profilaktyka to także męska sprawa! – dodaje Monika Witkowska z SALTUS Ubezpieczenia.

Badanie poziomu PSA znajduje się w grupie tzw. markerów nowotworowych. To najprostsze do wykonania testy z krwi. Za ich pomocą można wykryć różne rodzaje nowotworów. Przykładowo, marker CEA pozwala wykryć raka jelit i odbytu, antygen CA 19-9 stosuje się w przypadku diagnostyki trzustki, a CYFRA 21-1 wykrywa raka płuc.

Jak mężczyźni po 40 roku życia korzystają z systemu ochrony zdrowia? (dane SALTUS Ubezpieczenia)

Najczęściej wybierane konsultacje lekarskie: