Co roku na drogach Unii Europejskiej dochodzi do incydentów i wypadków spowodowanych niewłaściwym rozmieszczeniem lub zamocowaniem ładunków. W niektórych państwach członkowskich obowiązują szczegółowe przepisy w tym zakresie, których należy przestrzegać, by nie narazić się na dotkliwe kary. Wykrycie nieprawidłowości w tym zakresie może kosztować nawet kilka tysięcy euro i zakaz jazdy do chwili, gdy ładunek zostanie zabezpieczony właściwie.
– Większość państw członkowskich wymaga, aby ładunek został umieszczony na pojeździe w taki sposób, aby nie zagrażał osobom ani towarom. Nie może pozostawać poza pojazdem (na przykład przytwierdzony z tyłu) ani z niego spaść. Zalecane jest także regularne sprawdzanie mocowań ładunku w czasie przewozu zawsze, gdy jest to możliwe. Pierwszej kontroli należy dokonać najlepiej po kilku kilometrach podróży na postoju w bezpiecznym miejscu – tłumaczy Maurycy Kieruj, prawnik w TC Kancelarii Prawnej.
Jak bezpiecznie zamocować ładunek na pojeździe?
Mocowanie trzeba sprawdzić po gwałtownym hamowaniu lub innym nadzwyczajnym zdarzeniu podczas jazdy, a także po częściowym doładowaniu lub rozładowaniu na trasie przewozu. Po załadowaniu lub rozładowaniu drobnicy, jak to często ma miejsce w transporcie dystrybucyjnym, należy przywrócić mocowania pozostałych towarów.
Rozwiązania z zakresu mocowania ładunków, siły i wytrzymałość konstrukcji nośnych, wymagania mocowania i osprzętu mogą być znalezione w następujących normach ISO oraz EN:
- EN 12195-1 – Obliczenia sił mocowania
- EN 12195-2 – Pasy mocujące ładunki
- EN 12195-3 – Odciągi łańcuchowe
- EN 12640 – Punkty mocowania
- EN 12642 – Zabezpieczanie ładunków na pojazdach drogowych
Ile wynoszą kary za niewłaściwe zabezpieczenie pojazdu?
Nieprzestrzeganie warunków zabezpieczania ładunku na pojeździe naraża kierowcę i przewoźnika na poważne konsekwencje. Mowa nie tylko o konieczności zapłaty odszkodowania przy uszkodzeniu przesyłki, ale także o karach administracyjnych, których wielkość w poszczególnych krajach bywa różna.
– Najbardziej restrykcyjnie do sprawy podchodzą Niemcy, gdzie kara za niewłaściwe zabezpieczenie ładunku może kosztować przewoźnika nawet 5 tys. euro, a kierowcę – 120 euro mandatu. W większości państw obie strony ponoszą jednak solidarną odpowiedzialność, co oznacza mandat rzędu kilkuset euro dla kierowcy i firmy oraz dodatkowe problemy z realizacją przewozu do chwili, gdy ładunek zostanie zabezpieczony zgodnie z przepisami – mówi Maurycy Kieruj z TC Kancelarii Prawnej.
Sankcje za niewłaściwe zamocowanie ładunku w wybranych krajach UE
Kraj |
Podstawa prawna |
Mandat/kara dla kierowcy |
Kara dla firmy/przewoźnika |
Inne sankcje |
Niemcy |
§22, §23 StVO; §31 StVZO; OWiG |
35 – 120 € |
do 5.000 € |
Punkty karne; zakaz jazdy |
Francja |
Code de la route art. R312-19; Arrêté 1999 |
135 - 750 € |
Odpowiedzialność solidarna z kierowcą |
Zakaz jazdy do czasu poprawy |
Włochy |
Codice della Strada art. 164; Circolare MIT |
85 – 338 € |
Kary administracyjne przy ponownych naruszeniach |
Zakaz jazdy do czasu poprawy |
Holandia |
RVV1990; Dyrektywa 2014/47/UE wdrożona |
370 € |
Możliwa odpowiedzialność |
Zakaz jazdy do czasu poprawy |
Rumunia |
Codul Rutier; OG nr. 43/1997; HG nr. 69/2012 |
ok. 290–580 lei (~60–120 €) |
od 1.000 do 4.000 lei (~200–800 €) |
Zakaz jazdy do czasu poprawy |
Specyfika kontroli ładunku w krajach UE
W Niemczech BAG (Federalny Urząd Transportu Towarowego) jest bardzo aktywny w zakresie kontroli ładunków. Służby sprawdzają obliczenia według normy EN 12195-1 i wymagają posiadania dowodu obliczeń mocowania w razie kontroli (jest zalecany, ale nie zawsze wymagany formalnie).
Z kolei we Francji z kontrolą trzeba się liczyć nie tylko na drodze, ale też na parkingach, a prowadzi je kilka różnych jednostek, w tym lokalna żandarmeria, policja i DREAL (Regionalne Dyrekcje ds. Środowiska, Planowania i Mieszkalnictwa). W niektórych regionach kontrole są szczególnie skrupulatne, a jako wzorca do oceny często używa się normy EN 12195-1.
Za kontrole ładunków we Włoszech kontrole odpowiada Polizia Stradale i Motorizzazione, która coraz częściej zatrzymuje pojazdy również na głównych trasach. Posiadanie dokumentacji mocowania (np. wyliczenia sił mocujących) jest zalecane. Natomiast Rumunii kontrolę mocowania ładunku przeprowadza Policja drogowa (Poliția Rutieră) i ARR (Autoritatea Rutieră Română). Do zatrzymania w tym celu coraz częściej dochodzi na przejściach granicznych i w głównych korytarzach transportowych.
Jak uniknąć kar za niewłaściwe zamocowanie ładunku?
Znajomość lokalnych przepisów w zakresie mocowania ładunków jest kluczowa, żeby nie narazić się na sankcje podczas kontroli. Warto również mieć na uwadze, że stan mocowań w poszczególnych krajach sprawdzać mogą różne służby.
– Nieprawidłowości w tym zakresie mogą zaburzyć transport i narazić przewoźnika na kary umowne, na przykład w związku z opóźnieniami. Jeśli przewoźnik podejrzewa, że kara została nałożona bezpodstawnie, powinien się odwołać u odpowiedniego organu, w czym pomóc może wyspecjalizowana kancelaria prawna – przestrzega Maurycy Kieruj z TC Kancelarii Prawnej.
TC Kancelaria Prawna jest jedną ze spółek należących do grupy Trans.eu – właściciela jednej z największych giełd ładunków w Europie, która od 18 lat dostarcza innowacyjne rozwiązania dla branży transportowo – logistycznej. Specjalizuje się w prawie transportowym, dlatego większość klientów spółki to firmy z branży Transport Spedycja Logistyka. Głównym profilem działalności kancelarii są usługi doradcze i reprezentacja w sprawach spornych. Swoimi działaniami wspiera również inne podmioty współpracujące z branżą TSL, m.in. koncerny paliwowe, firmy leasingowe. Specjalizuje się też w zakresie dochodzenia wierzytelności w Polsce i za granicą.